Cave Diving : ดำถ้ำ...ดำน้ำสายผจญภัยที่ต้องอาศัยทักษะขั้นสูง

จากข่าวการช่วยเหลือ 13 หมูป่าที่ถ้ำเขานางนอนที่ผ่านมา นอกจากความปลื้มใจที่ได้เห็นการร่วมมือร่วมแรงช่วยเหลือกันจากทุกภาคส่วนทั้งในไทยและต่างประเทศจนภารกิจสำเร็จลงได้ด้วยดีแล้ว เหตุการณ์นี้ทำให้การดำถ้ำ หรือ Cave Diving กลายเป็นที่รู้จักกันมากขึ้น จากแต่ก่อนที่เป็นกิจกรรมดำน้ำแบบเอ็กซตรีมที่รู้จักกันในวงแคบก็กลายเป็นที่สนใจจากคนทั่วโลกก็จากเหตุการณ์ครั้งนี้

Dos Ojos Cavern, Mexico

ถ้าจากเหตุการณ์ถ้ำนางนอน เราอาจคิดว่าจะดำถ้ำที่ต้องเป็นถ้ำจริงๆบนเขาหรือเปล่า จริงๆ ถ้ำใต้ทะเลก็เยอะแยะครับ และมีลักษณะหลายแบบด้วย ทั้งแบบที่แสงสว่างส่องถึง แบบอุโมงค์ และแบบเครือข่าย สำหรับนักดำน้ำที่อยากอัปสกิลการดำน้ำตัวเองด้วยการดำถ้ำ ก็จะต้องมีการเทคคอร์สเรียน และการฝึกฝน เพราะการดำน้ำในถ้ำเป็นสถานที่ไม่เหมือนใต้ทะเล(หรือน้ำจืด ทะเลสาป)ทั่วไป ต้องใช้ทักษะจำเป็นที่แตกต่างออกไปจากการดำน้ำสกูบ้าธรรมดา จู่ๆ นึกอยากจะไป ไปเลยไม่ได้นะครับ ห้าวเกิ๊นน รายละเอียดในการลงไปดำน้ำแบบนั้นมันมีเงื่อนไขที่ต้องควรระวังเยอะ ก่อนที่จะคิดดำถ้ำ ต้องรู้กันก่อนว่ามันอันตรายกว่าการดำน้ำธรรมดาครับ มีนักดำน้ำที่เสียชีวิตจากการดำถ้ำกันมาแล้ว ไม่ได้อยากให้รู้สึกว่ามันน่ากลัว แต่ต้องรับรู้ก่อนที่จะทำกิจกรรมนี้จริงๆว่า มันมีอันตราย เพื่อที่จะได้เรียนรู้ในการที่จะทำมันอย่างปลอดภัยครับ

เวลาไปดำถ้ำ ส่วนใหญ่เขาหรือคุณจะมีเชือกนำทางที่คุณจะต้องว่ายเข้าไปตามทางที่เชือกจัดไว้ให้ หรือคุณต้องสามารถวางแนวเชือกเหล่านี้ได้เอง ซึ่งเจ้าแนวเชือกนี่ล่ะจะเป็นตัวสร้างความปลอดภัยให้กับคุณ ช่วยไม่ให้คุณหลงทางในถ้ำซึ่งยิ่งเข้าไปลึกๆ ก็จะต้องเจอกับพื้นที่มืดและแคบ ถ้าคุณเป็นนักดำน้ำที่มีประสบการณ์ดีอยู่แล้ว ก็น่าจะทำให้สามารถเรียนได้ง่ายขึ้น เพราะการดำถ้ำนั้น นักดำน้ำจำเป็นต้องมีสกิลการรักษาภาวะจมลอยหรือ Bouyancy อยู่ในระดับดีมาก รวมถึงทักษะการเตะฟินแบบต่างๆ เช่น frog kick, modified flutter kick, back kick และ helicopter turn เพราะการใช้ทักษะของการเตะขาแบบนี้ก็แตกต่างกันไปในที่มืด แคบ เตะผิดๆถูกๆฝุ่นก็คลุ้งเละเทะ หรือไปกระทบกับคนดำข้างๆหรืออุปกรณ์ของเค้าได้

อันนี้ถ้าเป็นคนมีประสบการณ์ ภาษีก็ต้องดีกว่าเป็นธรรมดาครับ นอกเหนือจากนั้นก็จะมีเรื่องของการใช้อุปกรณ์ดำน้ำที่แตกต่างไปจากอุปกรณ์พื้นฐานทั่วไปอยู่บ้าง ยกตัวอย่างเช่น ถังอากาศที่นักดำน้ำทั่วไปใช้มันเป็นแบบถังเดียวใช่ไหมครับ แต่ถ้าใช้ดำถ้ำบางระบบอาจะต้องเป็นถังคู่ ก็เป็นลักษณะพิเศษของการดำน้ำแบบนี้ที่ต้องฝึกฝนให้ชิน

และที่สำคัญมากกว่าเรื่องของทักษะการดำน้ำอย่างที่อธิบายมาเพียบนี่ก็ คือ สติครับ

ถามตัวเองก่อนว่า คุณจัดอยู่ในพวกคนกลัวที่แคบ และ ที่มืดหรือเปล่า ?

ถ้ามีแนวโน้มว่าจะเป็นคนกลัวที่แคบ หรือกลัวที่มืด หรือกลัวมันทั้งสองแบบ อย่าฝึกดำถ้ำเลยครับ มันไม่มีทางสนุกสำหรับคุณได้เลย แล้วดีไม่ดีจะพาลเป็นอันตรายไปอีก เพราะดำถ้ำมันก็ขึ้นชื่ออยู่แล้วว่าพื้นที่ข้างในมันแคบ และ มืด ในการฝึกดำถ้ำ นักดำน้ำจะต้องหัดดำน้ำในพื้นที่มืด การมองเห็นเป็นศูนย์ ถ้าคนกลัวความมืดมาเจอเข้ากับตัว เกิดอาการสติแตกหรือ panic ขึ้นมาก็จบกันเลยนะครับ ตัวจะไปกระแทกหินงอกหินย้อยในถ้ำเข้ารึเปล่าก็ไม่รู้ จะช็อคก่อนพาออกไปนอกถ้ำไหม ดูๆ ไปแล้วอันตรายเว่อร์

เราส่วนใหญ่ทราบกันดีอยู่แล้วว่า การดำน้ำที่ดี สิ่งสำคัญเราต้องไม่เครียด ท่องไว้ว่า Stay Calm ตลอดเวลา จึงจะดีใช่ไหมครับ อาการ Panic คือสิ่งที่ต้องหลีกเลี่ยงที่สุดเมื่อเราอยู่ใต้น้ำ ยกตัวอย่างเช่น จู่ๆ เกิดตกใจสาหร่ายพันขา เชือกพันคอ ท่อหายใจหลุด ฯ ล ฯ สาเหตุอะไรซักอย่างที่ทำให้สติแตก พุ่งตัวขึ้นเร็วเกินไป ร่างกายปรับตัวไม่ทัน ความดันอากาศภายในร่างกายขยาย ปอดฉีก เจ็บตัว อะไรแบบนี้มันเกิดขึ้นได้เมื่ออยู่ใต้น้ำ นักดำน้ำจึงต้องคุมสติให้อยู่กับตัวตลอดเวลา

แล้วการดำถ้ำนี่ เป็นกิจกรรมที่เรียกร้องสติจากเรามากกว่าการดำน้ำทั่วไปครับ ความเครียดมันมากกว่าเยอะ เพราะภายในถ้ำบางจุดเป็นพื้นที่แคบเว่อร์ บางจุดก็มืดสนิทมองไม่เห็นกันเลย ความยากในการควบคุมการเคลื่อนไหวว่ายากมากแล้ว การครองสติไว้กับตัวถ้าเกิดเหตุเฉพาะหน้าขึ้นยิ่งเป็นสิ่งที่ทำได้ยากมากกว่า อย่างการเรียนการสอนคอร์สดำถ้ำ เขาจะจัดการสอบสถานการณ์สมมติอย่างถ้าเกิดอากาศหมด หรืออุปกรณ์ขัดข้อง บัดดี้หาย คุณควรต้องรับมืออย่างไร หรือถ้าบัดดี้กำลังอีรุงตุงนังพันกับเชือกนำทางในถ้ำ คุณจะเข้าไปช่วยเขาอย่างไร พวกนี้คือสิ่งที่นักเรียนดำถ้ำต้องทดสอบ อ่านแล้วอาจรู้สึกเฉยๆ หากคุณกำลังนั่งอ่านอยู่บนบก แต่หน้างานใต้น้ำแล้ว เรื่องพวกนี้ที่ค่อนข้าง “โหด” เอาการเชียวนะครับ

การที่จะเป็นนักดำถ้ำได้ นอกเหนือจากเรียนคอร์ส 4-9 วันจนจบแล้ว ไม่ใช่จบแล้วจบเลยนะครับ ยังต้องฝึกฝนดำถ้ำเองบ่อยๆ ให้ชำนาญอีกด้วย ไม่งั้นทักษะที่เรียนรู้ไปไม่ได้ใช้ก็เป็นสนิม ไม่เป็นประโยชน์อีก เราอาจไม่ต้องถึงกับมุ่งมั่นอยากเป็นนักดำถ้ำไปช่วยชีวิตคนอื่นอะไรขนาดนั้นก็ได้ เพราะจริงๆ เราดำถ้ำใต้ทะเลสวยๆ เพื่อเพิ่มความสนุกให้กับการดำน้ำมีความเอ็กซตรีมขึ้นก็ได้ แหล่งด้ำถ้ำสวยๆ มีหลายแห่งทั่วโลกครับ ในเมืองไทยเอง กระบี่ สุราษ หรือแม้เกาะสิมิลันก็มีจุดดำถ้ำสวยๆ ให้ไปลองดู เถิบไปหน่อย ใกล้บ้านเราอย่างสิปาดัน มาเลเซียก็มี แต่ถ้ากำลังทรัพย์อำนวย จะไปไซต์ดำถ้ำแถบยุโรปหรืออเมริกาใต้ก็มีไซต์ดำถ้ำตัวท็อปให้เลือกเยอะแยะครับ

เป็นสกิลดำน้ำที่อยากให้นักผจญภัยสายแกร่งได้ลองสัมผัสดู เพื่อทำให้การท่องเที่ยวดำน้ำของเรามีสีสันขึ้นไปอีก

The Author is PADI IDC Staff Instructor