คำถาม..ที่ต้องแอบตอบ Freediver, implanted.

‘ครูๆ.. หนูเพิ่งไปทำหน้าอกมา มันจะเป็นอะไรมั้ย’ นักเรียนฟรีไดฟ์หลายคนถามอายๆ เอิ่มมม..อย่าอายเลยครับ มีคนถามแทบทุกรุ่นแหละ จริงๆผมก็ไม่เคยไปทำมาเหมือนกัน (และคงจะไม่ทำ) เพราะลูกก็สามคนแล้ว ภรรยาก็มาเฝ้าที่สระ(และทะเล)เป็นประจำ.. จะพยายามหาคำตอบให้ละกันนิ :)

ว่ากันตามหลักวิชาการ (แหม๋..) ผลกระทบของแรงดันน้ำที่มีต่อร่างกายมนุษย์ ก็ได้แก่ สิ่งที่โดนบีบอัดได้ (เช่น อากาศ โพรง หรือช่องว่างในร่างกาย) พวกนี้จะได้รับผลกระทบจากแรงกดดันใต้น้ำที่เพิ่มขึ้นครับ ในขณะที่สิ่งที่ไม่สามารถโดนบีบอัดได้ (เช่นน้ำ) จะไม่มีผลอะไรเลย.. พูดง่ายๆคือ อะไรที่มีช่องว่าง เช่น อากาศในปอด โพรงอากาศในหู หรือโพรงไซนัส มีผลกระทบจากการโดนแรงกดดันแน่นอน นักฟรีไดฟ์ทราบดีว่าต้องทำให้แรงกดดันของช่องว่างในหู หน้ากากและปอดของเขาเท่ากันในขณะที่กำลังดิ่งทิ้งตัวลงน้ำ (equalization) เพราะโพรงอากาศในร่างกายถูกกดได้และได้รับผลกระทบจากแรงดันน้ำ แปลง่ายๆ คือถ้าเรา ทำให้แรงดันภายในตัวเราพอๆกับแรงดันภายนอก เราก็จะไม่เจ็บจากแรงกดดันนั้นๆ

แต่ร่างกายของเราส่วนที่เหลือนั้นเต็มไปด้วยเลือดเป็นหลัก และเลือดส่วนใหญ่จะอยู่ในสภาวะเป็นของเหลว ซึ่งถือได้ว่าเป็นของเหลวอัดตัวไม่ได้ (สำหรับการดำน้ำที่ไม่ได้เย็นหรือลึกมาก) ด้วยเหตุนี้ นิ้ว แขน ขาและกล้ามเนื้อส่วนอื่น ๆ ของเราจึงไม่รู้สึกถึงแรงกดดันในระดับความลึกปรกติ (ไม่เกิน 50เมตร)

ย้อนกลับมาที่คำถามว่า ทำหน้าอกมา มีผลต่อการฟรีไดฟ์มั้ย?

ตอบได้ว่า ‘มี’ แต่ มีน้อยครับ

การทำหน้าอกไม่ใช่ข้อห้ามในการดำน้ำหรือการฟรีไดฟ์ เพราะแม้แต่แบบสอบถามทางการแพทย์สำหรับการดำน้ำก็ไม่ได้กล่าวถึงการเสริมหน้าอกในรายการข้อห้าม (แบบสอบถามนี้เป็นเอกสารทางกฎหมายที่เขียนขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ในการป้องกันการบาดเจ็บจากการดำน้ำและลดภาระความรับผิดชอบของครูฝึก แฮร่..) เมื่อไม่ได้เอ่ยถึงก็คือการพูดอ้อมๆแหละ ว่า ‘ปลอดภัยที่จะดำน้ำได้’

อย่างไรก็ดี การทำหน้าอก ก็ต้องเกี่ยวข้องกับการผ่าตัด นักฟรีไดฟ์จึงควรปรึกษาแพทย์ก่อนดำน้ำหลังการผ่าตัด ไม่ว่าจะเป็นเรื่องแผลที่ต้องสมานให้สนิท เรื่องของวัสดุที่ใช้ในการเสริม ระยะเวลาที่ใช้ในการสมานกับเนื้อเยื่อ เพราะถุงเกลือ หรือถุงอะไรก็แล้วแต่ ถ้าเป็นของเหลว มันก็มีระยะเวลาในการ set ตัวของมัน ที่เห็นเยอะๆก็เป็นพวก น้ำเกลือ หรือ ซิลิโคนเจล สารละลายน้ำเกลือมีความหนาแน่นใกล้เคียงกับน้ำเค็มธรรมชาติหรือน้ำทะเล จึงมีพฤติกรรมเหมือนกับน้ำมาก และไม่บีบอัดที่ระดับความลึกอย่างเห็นได้ชัดครับ ส่วนซิลิโคนเจลมีความหนาแน่นมากกว่าน้ำเกลือจริงๆซะอีก จึงยิ่งไม่รู้สึกบีบอัดเลย

อีกเรื่องคือ ไนโตรเจนล่ะ ถ้าฟรีไดฟ์ หรือดำลึกๆจะเป็นพิษมั้ย?

การเสริมหน้าอกไม่ว่าจะเป็นการใส่ถุงน้ำเกลือหรือซิลิโคนเจล โดยทั่วไปสารเหลวเหล่านี้จะดูดซับไนโตรเจนในปริมาณที่น้อยครับ ยื่งถ้าไม่ได้ลงลึกมากเกิน 40เมตร เรียกว่าปลอดภัยมาก ถึงแม้โดยทั่วไป ซิลิโคนเจลจะดูดซับไนโตรเจนได้มากกว่าสารละลายน้ำเกลือ แต่ปริมาณของไนโตรเจนที่ดูดซึมนั้นมีน้อยมาก และไนโตรเจนที่ติดอยู่ในหน้าอกเทียมที่เสริมก็จะค่อยละลายหรือถูกดูดซึมออกโดยธรรมชาติหลักจากเราขึ้นสู่ผิวน้ำครับ (surfacing)

แล้วถ้าเพิ่งไปเสริมมาแล้วจะกลับมาดำน้ำฟรีไดฟ์ได้ ต้องรอนานแค่ไหนล่ะ?

ก็ต้องได้รับการฟื้นฟูจากการผ่าตัดโดยไม่มีภาวะแทรกซ้อนก่อนนะครับ เวลาที่แนะนำให้ใช้ระหว่างการผ่าตัดการเสริมหน้าอก และจะดำน้ำได้อีกทีอาจจะแตกต่างกันไปตามแพทย์แต่ละท่าน แต่ละรูปแบบ และวิธีการผ่าตัด บางคนแนะนำให้รอ 6 เดือน บางท่านอาจจะบอกไม่กี่สัปดาห์

เท่าที่คุยกับเพื่อนที่เป็นศัลยแพทย์ ถ้าทำหน้าอกมานานแล้ว และเนื้อเยื่อผสานกันแล้ว ก็คือทุกอย่างก็จะกลายเป็นเสมือนน้ำในร่างกายเรานี่เอง คงไม่มีอะไร'ระเบิด'ออกมาแน่นอนครับ

อีกคำถามที่เจอคือ.. แล้วหน้าอกแบบใหม่จะช่วยทำให้เราดำลงได้ยากขึ้น หรือทำให้ตัวเราลอยเน้อ (buoyancy change) ?

คงต้องบอกว่า ขึ้นอยู่กับประเภทของวัสดุที่ใส่เข้าไป ซึ่งอาจมีการเปลี่ยนแปลงการลอยตัวได้เล็กน้อยครับ การใช้ถุงน้ำเกลือจะทำให้มีการลอยตัวเป็นกลาง (neutral buoyancy) และตราบใดที่ไขมันและส่วนประกอบของร่างกายเราไม่เปลี่ยนแปลงไปมากนัก นักฟรีไดฟ์ที่ทำหน้าอกมาโดยใช้ถุงน้ำเกลือก็ไม่น่าจะมีการเปลี่ยนแปลงในการลอยตัว (อะไรที่เคยเด้งขึ้น ก็เด้งขึ้น อะไรจะมันจะจม มันก็ยังคงจมลง) ส่วนกรณีใช้ถุงซิลิโคนเจลซึ่งมีความหนาแน่นมากกว่าน้ำเล็กน้อย อาจทำให้เราจมง่ายกว่าปรกติครับ (negative buoyancy) อย่างไรก็ดี น้ำหนักและมวลของร่างกายก็มีผลด้วย ไม่ใช่แค่หน้าอกอย่างเดียว (แต่ก็อย่าลืมนะครับ ตะกั่วลูกเดียวหนักกิโลเดียว ก็ทำให้เราจมได้ง่ายๆสบายมาก)

อ้อ..แอบบอกอีกนิด..

ทุกสิ่งที่เรามองเห็นในน้ำทะเล จะใหญ่กว่าความเป็นจริงประมาณ 25%..

แปลว่า..

ถึงไม่ไปเสริม เวลาอยู่ในน้ำ

..มันก็คงจะแลดูเต็มกว่าเดิมอยู่แล้วมั้งครับ

:)

The Author is PADI Master Freediver Instructor