ดำน้ำสไตล์ ส.ว. ( สูงวัย..แต่ยังมีไฟอยู่เฟร้ยยย)
คนส่วนใหญ่มักจะคิดว่า การดำน้ำน่าจะเป็นกิจกรรมสนุกสนานของคนวัยหนุ่มสาว จากภาพลักษณ์ของ “ความน่าจะเป็น” หนึ่งในกิจกรรมเอ็กซตรีมนิดๆ ฮิปสเตอร์หน่อยๆ แต่ความเป็นจริงก็คือ ดำน้ำลึกสกูบ้า หรือแม้แต่ฟรีไดฟ์ เป็นกิจกรรมสันทนาการที่เหมาะสำหรับคนทุกเพศวัยครับ เงื่อนไขสองข้อที่จะทำให้คุณไม่สามารถเรียนดำน้ำได้ก็คือ
หนึ่ง คุณมีสุขภาพร่างกายไม่แข็งแรง เช่น เป็นความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคเบาหวาน โรคลมชัก และมีปัญหาเกี่ยวกับเรื่องทางเดินหายใจ เช่น หอบหืด
สอง เงื่อนไขนี้เยอะสุดและสำคัญสุด คือ คุณไม่อยากดำน้ำ ‘ I just don’t feel like it ‘ ถ้าคุณไม่อยากดำน้ำ จะว่าด้วยความกลัวหรือไม่เอนจอยกับการดำน้ำจริงๆ คุณไม่อยากทำ คุณไม่ชอบ เหตุผลง่ายๆ ไม่ได้ผิดอะไรหาคุณจะไม่อยากทำในสิ่งที่คุณไม่ได้สนใจ
แต่ถ้าหากคุณสนใจการดำน้ำ แต่มีเงื่อนไขว่า อยู่ในกลุ่มส.ว. หรือสูงวัย ทำให้ไม่อยากเริ่มต้นเรียนดำน้ำตอนแก่( คำนี้...พูดเบาๆ ก็บาดหัวใจ) จะบอกไว้ตรงนี้ว่า อย่าให้วัยมาหยุดสิ่งที่คุณอยากทำเลยครับ มีคำกล่าวว่า มนุษย์เราอายุหลัก 20 ให้แสวงหาความก้าวหน้ากับชีวิต อายุหลัก 30 ให้แสวงหาความมั่นคงในชีวิต อายุหลัก 40-50 ปี ขึ้นไปให้มองหาสิ่งที่ตัวเองอยากทำ แล้วจงทำมันซะ เพราะพออายุเข้า 60 ก็จัดว่าเป็นผู้ชรากันเสียแล้ว หลายคนสังขารอาจจะไม่อำนวยให้ทำในสิ่งที่อยากทำมาตลอด เพราะฉะนั้นช่วงวัย 40-50 นี้ เราจึงควรทำทุกอย่างที่เราอยากทำ ก่อนที่วันหนึ่งเราจะไม่สามารถทำมันได้อีก แล้วก็ตั้งคำถามกับตัวเองทีหลังว่า ทำไมตอนนั้นเราไม่ทำมันนะ ถ้าคุณอยากดำน้ำ ก็ไปดำน้ำสิครับ
โดยหลักทฤษฎีแล้ว อาจจะมีการระบุว่าผู้ที่จะเรียนดำน้ำ ไม่ควรมีอายุเกิน 45 ปี แต่ในทางปฏิบัติแล้ว คนอายุ 60 ปีที่ดูแลสุขภาพตัวเองมาโดยตลอดบางคนอาจจะแข็งแรงมีสุขภาพดีเยี่ยมยิ่งกว่าคนหนุ่มอายุน้อยอีกหลายคนที่ใช้ร่างกายเปลืองไปกับปาร์ตี้สังสรรค์ นั่งทำงานหามรุ่งหามค่ำจนไม่มีเวลาพักผ่อนหรือออกกำลังกายอีกนะครับ เพราะฉะนั้น การจะวัดว่าใครดำน้ำได้ ดำน้ำไม่ได้โดยวัดกันที่อายุนั้น อาจจะเป็นกฎเกณฑ์ที่เปลี่ยนแปลงได้ในทางปฏิบัติ
ก่อนอื่น ต้องเข้าใจกันก่อนว่า การดำน้ำ ไม่ใช่กิจกรรมเอ็กซตรีมเสี่ยงตายหรือใช้ความทรหดของร่างกายเว่อร์วังแบบพวกแข่งรถ โดดร่ม บันจี้จัมพ์ ปีนหน้าผา ไตรกีฬา ฯ ล ฯ อะไรอย่างนั้นนะครับ อันที่จริง การดำน้ำมันไม่ใช่กีฬาสำหรับการแข่งขันด้วยซ้ำ เพราะนักดำน้ำไม่ได้ดำน้ำไปเอาชนะใคร มันเป็นกิจกรรมเพื่อความเพลิดเพลิน สนุกสนานไปกับโลกใต้น้ำเป็นหลัก อุปกรณ์ก็เบาหวิวเวลาเราอยู่ใต้น้ำ ไม่ได้ทำให้ใครสะโพกคลาดหลังเดาะกันง่ายดั่งที่อาจจะมโนกันเอง
ดังนั้น ถ้าหากคุณจะหยุดตัวเองไม่ให้ดำน้ำตามที่ตั้งใจไว้เพียงเพราะคิดว่าตัวเองแก่เกินไป คิดใหม่ครับ อย่าให้อายุเป็นอุปสรรคสำหรับสิ่งที่คุณต้องการนะครับ
ผมเอง ดำน้ำครั้งแรกในช่วงอายุหลัก 20 ปลายๆ ก่อนจะหายไปจากการดำน้ำหลายปีเพื่อทำธุรกิจและสิ่งต่างๆที่ต้องการจะทำในช่วงเวลานั้น ก่อนจะคัมแบคดำน้ำเป็นเรื่องเป็นราวอีกครั้งในช่วงวัยย่างเข้าเลขสี่ เริ่มทำในสิ่งที่ผมอยากจะทำมาตลอดอีกครั้ง สิ่งที่ไม่ได้มีโอกาสทำมาเสียนาน เพราะสาระในชีวิตตอนนั้นมันมากจนรู้สึกว่าบางอย่างมันขาดหายไป
ศิษย์ดำน้ำของผม(ที่ทุกวันนี้เป็นเพื่อนซะมากกว่า)มีตั้งแต่เด็กน้อยตัวกะเปี๊ยกไปจนถึงรุ่นใหญ่ที่อายุมากกว่าผม(มาก) สามารถบอกได้เต็มปากว่า อายุไม่ได้เป็นอุปสรรคในการดำน้ำเลยซักนิดเดียวครับ เป็นเรื่อง “สุขภาพ” และ “ใจ” ต่างหากที่เป็นเงื่อนไขว่าคุณจะดำน้ำได้ไหม
ที่เมืองนอก นักดำน้ำมีชื่อเสียงหลายท่าน แม้จะอยู่ในวัย 70-80 ปีแล้ว ก็ยังลงดำน้ำได้อยู่ เช่น ฌาคส์ กุสโต ป๋าของวงการดำน้ำที่ดำน้ำจนถึงช่วงเวลาสกอร์สุดท้ายของชีวิต หรือ ซิลเวีย เอิร์ล เจ้าของฉายา Her Deepness ปัจจุบัน อายุ 82 ปีและยังคงดำน้ำอยู่ เป็นตัวอย่างการแก่อย่างชิคๆ คูลๆ ให้โลกรู้ว่า แก่อย่างมีสไตล์ ยังมีไฟอยู่นะเฟร้ยยยย เป็นยังไง
สุดท้ายนี้ แม้ว่าจะยืนยันนอนยันว่า ทุกคน ทุกวัย สามารถดำน้ำได้ แต่ทุกคนก็คงเข้าใจกันดีว่า ถึงเราจะรักษาสุขภาพร่างกายเอาไว้ได้ดีเยี่ยมเพียงใด แต่ความเสื่อมของสังขารมันมากับวัยในทางใดทางหนึ่งเสมอ การดำน้ำสำหรับผู้สูงวัย จึงอาจจะต้องมีการระมัดระวังมากเป็นพิเศษอยู่เหมือนกัน เช่น ว่าด้วยเรื่องของการตรวจเช็คสุขภาพร่างกาย บางครั้งเราอาจจะเหนื่อยง่ายกว่าคนหนุ่มสาวที่เขาแข็งแรงดี พยายามที่จะไม่หักโหมกับร่างกายของตัวเอง รู้สึกไม่ดีขึ้นมาคือต้องหยุดนะครับ หรือแอบกระซิบถามครูฝึกว่ามีเทคนิคการเรียนการฝึกดำน้ำแบบไหนสำหรับสว.ใจบู๊ และต้องคอยระวังคอยสังเกตตัวเองไว้ด้วย เพราะหากบาดเจ็บขึ้นมา ร่างกายของเราซ่อมแซมตัวเองได้ช้าลงกว่าตอนช่วงอายุน้อย เราต้องรักษาตัวเองให้อยู่ในความเสี่ยงให้น้อยที่สุดด้วย ถึงคิดว่าตัวเองแข็งแรงอย่างไร ก็ไม่ควรชะล่าใจ การดำน้ำควรเป็นกิจกรรมที่นำพาความเพลิดเพลินให้กับวัยที่ต้องการการพักผ่อนและมีความสุขกับชีวิตให้มากๆ หลังจากทำงานรับผิดชอบสิ่งต่างๆมานานหลายสิบปี ไม่ใช่มาดำน้ำเพื่อกระชากวัยท้าทายสังขารตนเองนะครับ ( แต่..เอ๊ะ แต่จะว่าไป ท้าทายตัวเองในวัยอันควร ก็ไม่ได้ผิดกติกานะ)
อายุ ไม่ใช่สิ่งชี้วัดว่าคุณทำอะไรไม่ได้ แต่เสียงในตัวของคุณเองต่างหากที่จะบอกว่าคุณทำได้หรือไม่ ฟังเสียงข้างในตัวคุณ แล้วทำให้ทุกควอเตอร์ชีวิตของเราเป็นเรื่องน่าจดจำครับ
The Author is PADI Specialist Dive Instructor on Adaptive Techniques (ผู้เชี่ยวชาญเทคนิคการดำน้ำสำหรับผู้พิการหรือผู้ที่ต้องการความช่วยเหลือพิเศษ)
